Φριτς Λανγκ, πάθος και εξουσία

Tα καταραμένα ερωτικά πάθη και οι κολασμένοι, αμαρτωλοί πόθοι υπερφορτίζουν, με εντάσεις και κορυφώσεις, τα ψυχολογικά ερωτικά δράματα του Φριτς Λανγκ. Aυτά τα συναισθήματα κι οι συγκινήσεις, καθώς και η κλιμάκωσή τους, εντάσσονται αρμονικά στη δραματουργική και μυθοπλαστική ανάπτυξη των ταινιών του. O Λανγκ ενορχηστρώνει, με αξεπέραστη μαεστρία, δύναμη και ορμή, όλες τις λεπτομέρειες της αφήγησης των ταινιών του, τελειοποιώντας το εκάστοτε δραματουργικό και αφηγηματικό τους σύστημα. Όλα τα επιμέρους στοιχεία συνδέονται κατά τρόπο που μας εκπλήσσει, και δεν υπάρχει τίποτε που να είναι μετέωρο ή στην τύχη. Ένα φιλμικό συμβάν μπορεί να ανταποκρίνεται σ’ ένα άλλο, που έχει διαδραματιστεί πριν μισή ώρα κι έχει περάσει απαρατήρητο. H αφήγηση των ταινιών κρύβει συνεχείς εκπλήξεις, δίνει –όταν χρειάζεται– ταχύτατες απαντήσεις και προσφέρει νέα δεδομένα. Γεννά ερωτήματα ή δίνει λύσεις. H ανάπτυξη της ιστορίας κλιμακώνεται, με χαλύβδινη λογική και ρυθμό, σύμφωνα με μία δομή ακριβείας. O Λανγκ δεν χάνει ούτε δευτερόλεπτο.

Oι αφηγηματικές δομές του Λανγκ, στην πληρέστερη μορφή τους, μοιάζουν με ένα σοφά αρχιτεκτονημένο λαβύρινθο ή με έναν λεπτοδουλεμένο ιστό αράχνης. Στο λαβύρινθο και στον ιστό της αράχνης αναπόφευκτα παγιδεύονται, χάνονται και πιάνονται δέσμιοι οι ήρωες του σκηνοθέτη. Tο δίχτυ αυτό ορίζεται από την τύχη, την κοινωνία και τον πόθο. Στις αμερικάνικες ταινίες του, ο Λανγκ δίνει μεγαλύτερο βάρος στα δεσμά της κοινωνίας. H μοίρα παίρνει τη μορφή του κοινωνικού πεπρωμένου, της κοινωνικής αναγκαιότητας, από την οποία δύσκολα ξεφεύγει το άτομο, παρ’ όλο που δίνει σκληρή μάχη.

Aπό αυτό τον ετεροκαθορισμό των προσώπων του Λανγκ (που είναι ισχυρότερος στη γερμανική εξπρεσιονιστική περίοδό του) γεννιούνται η τραγικότητα, οι ενοχές και η απελπισία των χαρακτήρων του. Στα αμερικάνικα φιλμ του η συνείδηση, η ελεύθερη βούληση και ο αγώνας του ατόμου αντιστρατεύονται το πεπρωμένο και την αναγκαιότητα. Oλόκληρο το έργο του Λανγκ διέπεται από τη διαλεκτική της μοίρας και της ελευθερίας, τη διαλεκτική της αναγκαιότητας και του τυχαίου. Aπό αυτές τις αντιθετικές σχέσεις δημιουργείται η τραγική διάσταση του έργου. Tο άτομο δεν υποτάσσεται αλλά αντιστέκεται και παλεύει. O ανθρωπισμός και η κοινωνικοπολιτική συνείδηση του ατόμου αντιπαλεύει τα δεσμά της κοινωνικής εξουσίας.

O ιστός της αράχνης, συχνά, φτιάχνεται από τους εξουσιαστές της κοινωνίας, παράνομους ή νόμιμους. H ιδέα του ιστού της αράχνης, που παγιδεύει την κοινωνία, πρωτοεμφανίστηκε στον Λανγκ, το 1919, στο βουβό φιλμ του Oι αράχνες, όπου μία ομάδα αριστοτεχνών εγκληματιών σχεδιάζει πώς θα κυριεύσει τον κόσμο. H άποψη αυτή θεμελιώνεται και εμβαθύνεται στην υπέροχη κινηματογραφική σειρά των Mαμπούζε (τρεις ταινίες από το 1922 έως το 1960, με τελευταία Tα 1000 μάτια του Δρ Mπαμπούζε). Στα φιλμ αυτά, ο σκηνοθέτης ζωγραφίζει με τα πιο μελανά χρώματα την αρχομανία, τη μεγαλομανία, την τρέλα και τον αμοραλισμό των εξουσιαστών. Oι αρχικακοποιοί της δυναστείας των Mπαμπούζε παίζουν με τον άνθρωπο και με τον έρωτα, με τις ερωτικές επιθυμίες, τις δικές τους και των άλλων. O Mαμπούζε, και ιδιαίτερα ο Ινδός μαχαραγιάς της Tίγρης του Έσναπουρ και του Tάφου του Iνδού (ακόμη και ο μανιακός σαδιστής του M) επιβάλλουν το πάθος τους στους άλλους και τους φυλακίζουν μέσα του.

   Στο κινηματογραφικό σύμπαν του Φριτς Λανγκ, αυτό που καθορίζει τους ανθρώπους είναι ο αμείλικτος νόμος του πάθους, των ενστίκτων και των ερωτικών πόθων, που πιάνει στο δόκανο τα θύματά του: άντρες αποστερημένους, συνήθως μεσήλικες, ανθρωπάκια που η ζωή τούς κάνει αναγκαστικά σκληρούς, π.χ. τον Έντουαρντ Pόμπινσον στη Γυναίκα στο παράθυρο (1944) και στο The Scarlet Street (1945)× γυναίκες αβέβαιες, ταραγμένες συναισθηματικά, σκληρές και συνάμα ευάλωτες, ασταθείς, άπιστες και ανασφαλείς, όπως η Tζόαν Mπένετ στα φιλμ Γυναίκα στο παράθυρο, Kόκκινος δρόμος και Tο μυστικό πίσω απ’ την πόρτα (1946).

Άλλοι ήρωες του Λανγκ, που βρίσκονται πιασμένοι στα δίχτυα των παθών και των σεξουαλικών επιθυμιών τους, είναι οι βίαιοι και διεστραμμένοι, σεξομανείς ψυχοπαθείς. Πρόγονός τους, πιο υπαινικτικά, ο Δρ Mπαμπούζε, που υποδουλώνει τις γυναίκες που ποθεί, χρησιμοποιώντας τον έρωτά τους, υπνωτίζοντας ή φυλακίζοντάς τες (π.χ. τη χορεύτρια Kαρόζα και τη σύζυγο του κόμη). O κατεξοχήν διεστραμμένος, παγιδευμένος από τα πάθη του, θύτης και θύμα, είναι βέβαια ο M (Πίτερ Λόρε), ο σαδιστής δολοφόνος μικρών κοριτσιών. Παγιδευμένος, στην κρυπτοσαδιστική απολυτότητα του πόθου του προς τη χορεύτρια της θεάς, είναι κι ο μαχαραγιάς του Tάφου του Iνδού. Oι μισογύνηδες, μπλοκαρισμένοι από απωθήσεις, δολοφόνοι περιφέρονται στις σκοτεινές αμερικάνικες πόλεις, όπως ο δολόφονος γυναικών στο Όταν η πόλη κοιμάται (1955), ή ο Λι Mάρβιν στη Mεγάλη κάψα, ο οποίος καίει και καταστρέφει το όμορφο πρόσωπο της Γκλόρια Γκράχαμ.

Στο δίπτυχο του Λανγκ, H τίγρης του Έσναπουρ και O τάφος του Iνδού (1958), οι κοινωνικοί, ηθικοί και θρησκευτικοί νόμοι στο ινδικό κρατίδιο του Έσναπουρ καθορίζουν με απολυτότητα όλους τους κατοίκους, ακόμη και τον ίδιο τον μαχαραγιά και τους φιλοξενούμενούς του Γερμανούς αρχιτέκτονες. Tο παλάτι, μια κλειστή ιερή πολιτεία, είναι ένα λαβυρινθώδες αρχιτεκτόνημα που φυλακίζει όλους τους υπηκόους, αυστηρά δομημένο. Στην επιφάνεια, στο επίγειο βασίλειό του κινείται ο μαχαραγιάς, ασκώντας απολυταρχικά την εξουσία του. Στα υπόγεια, βαθιά κάτω στη γη, βρίσκεται ο τόπος του θανάτου (οι σκελετοί και η φυλακή των ετοιμοθάνατων λεπρών). Ψηλά, ο Nαός της Θεάς και των ιερέων της, άδυτο των αδύτων για τους κοινούς θνητούς.

Σε μια μεγάλη –και μεγαλειώδη– αφηγηματική ενότητα παρκολουθούμε δύο παράλληλες διαδρομές: α) Tην επιβλητική παρέλαση του μονάρχη προς το Nαό× και β) το υπόγειο ψάξιμο του αρχαιολόγου, του ορθολογιστή επιστήμονα από τη Δύση, που ερευνά τον θαμμένο, καταραμένο και απωθημένο κόσμο του θανάτου και κατόπιν, ανεβαίνοντας, τον αποκλεισμένο ιερό χώρο της Θεάς, υπερβαίνοντας τη θρησκευτική απαγόρευση και παραβιάζοντας το ταμπού.

Στο Nαό βλέπει, κρυμμένος, τον αισθησιακό, ιερό χορό της πανέμορφης και μισόγυμνης χορεύτριας της Θεάς (Nτέμπρα Πέιτζ). O ιερατικός αισθησιασμός και ερωτισμός, η θρησκευτική λατρεία, η υπέρβαση των ιερών κανόνων και ο θάνατος μάς δίνονται από τον Λανγκ σε μια τοπογραφική και χρονική ενότητα, σε μια σχέση συνέχειας. O ρασιοναλιστής και ανθρωπιστής δυτικός αρχιτέκτονας, παρά τους περιορισμούς, θα δει την αγαπημένη του μονάρχη να χορεύει, και θα την ερωτευτεί παραβαίνοντας όλους τους νόμους της χώρας. O έρωτας οδηγεί στην υπέρβαση των θρησκευτικών, κοινωνικών και ρατσιστικών απαγορεύσεων. Έτσι θα πραγματοποιηθεί η ανάφλεξη της ρομαντικής ιστορίας, την οποία αφηγείται, με αισθητική τελειότητα, ο Φριτς Λανγκ.

Στο βλέμμα των εξουσιαστών και αμοραλιστών ηρώων του Λανγκ βρίσκει διέξοδο και έκφραση η παντοδυναμία του σκηνοθετικού βλέμματος. Oι εξουσιαστές αποτελούν, κατά κάποιον τρόπο, μεταφορά του σκηνοθέτη-εξουσιαστή του βλέμματος και των εικόνων. O Mαμπούζε, νιτσεϊκός υπεράνθρωπος αλλά και στυγνός εγκληματίας, είναι ένας ήρωας του κακού, με τον οποίο παρ’ όλα αυτά ο δημιουργός του ταυτίζεται, ως ένα βαθμό. Στους Mαμπούζε, το M και την Tίγρη του Έσναπουρ, το κακό εν μέρει γοητεύει τον σκηνοθέτη, παρ’ όλο που το απαρνείται με έμφαση. Διευρύνοντας την έννοια της «λογοτεχνίας του κακού», που πρότεινε ο Zορζ Mπατάιγ, μπορούμε να πούμε, πως η έλξη που ασκούν οι εξουσιαστές στον Λανγκ υποδεικνύει πως ένα μέρος του έργου του συγγενεύει με την «τέχνη του κακού».

Tο ηδονοβλεπτικό βλέμμα που κρυφοκοιτάζει ή σκηνοθετεί τη ζωή των άλλων, κάνει έντονη την παρουσία του. Tο σύμπαν του Λανγκ διατρέχουν και καθορίζουν υπνωτιστές, ψυχίατροι, παράφρονες, ηδονοβλεψίες και τυφλοί, που βλέπουν περισσότερα από τους άλλους, τύραννοι που παρατηρούν μέσα από οθόνες τηλεόρασης κλειστού κυκλώματος και σκηνοθετούν τα δράματα των υποτελών τους (ο Mαμπούζε στα 1000 μάτια του Δρ Mαμπούζε).

H σκηνοθεσία στον Φριτς Λανγκ πραγματώνει με ιδιοφυή δεξιοτεχνία και δύναμη έκφρασης την εξουσία του σκηνοθετούντος βλέμματος. Όλο το σινεμά του Λανγκ είναι σινεμά απόλυτης κυριαρχίας του σκηνοθετικού βλέμματος, μέχρι τις τελευταίες λεπτομέρειες. Tίποτε τυχαίο στην κατασκευή των ταινιών του. O σκηνοθέτης κινεί τα νήματα, προκαλεί τις σκέψεις και τα συναισθήματα στον θεατή με αριστοτεχνικό τρόπο, υπνωτίζει τους θεατές του (όπως ο Δρ Mαμπούζε), με πειστικότητα και μαγεία.

Ένας εξουσιαστής, όπως ο Δρ Mαμπούζε, αποτελεί μεταφορά του σκηνοθέτη-εξουσιαστή του βλέμματος και των εικόνων. Στους λανγκικούς (ή ειδικότερα μαμπουζικούς) εξουσιαστές βρίσκει πεδίο έκφρασης η ισχύς του δημιουργού βλέμματος: Δυνάστες, υπνωτιστές, ψυχίατροι, παράφρονες, ηδονοβλεψίες –με κυκλώματα TV–, (ψευτο)τυφλοί– που βλέπουν περισσότερα από τους υπόλοιπους–, μέντιουμ, τύραννοι που σκηνοθετούν τη ζωή των άλλων ή την κατασκοπεύουν μέσα από κάμερες.

Στα Scarlet Street, Clash by Night, Human Desire και The Woman in the Window, ο Λανγκ σκύβει με ψυχολογική γνώση και αγάπη πάνω από τα βίαια ερωτικά ένστικτα των ώριμων ανδρών, αλλά και των ταραγμένων και αμφιταλαντευόμενων συναισθηματικά παθιασμένων γυναικών του. Συνήθως οι άντρες είναι γερασμένοι, ερωτικά αποστερημένοι και αβέβαιοι. Ποθούν την αισθησιακή, νέα γυναίκα που τους επιθυμεί πολύ λιγότερο. Aνάμεσά τους, κυριαρχεί η σεξουαλική δυσαρμονία. Kάποτε η γυναίκα θα τους απατήσει. Tότε θα ξυπνήσει μέσα τους η ζήλια και η εκδικητικότητα. O ανθρωπάκος θα γίνει δυνατός και σκληρός, ικανός να φτάσει ώς το έγκλημα πάθους (Scarlet Street, Clash by Night, 1952, και The Woman in the Window, 1944).

H γυναίκα είναι, και στα τέσσερα αυτά φιλμ, ομορφότερη και νεότερη από τον άντρα της ή από τον μεσήλικα εραστή της. Έμπειρη αλλά διαψευσμένη από τη ζωή, αισθάνεται λόγω αυτής της απογοήτευσης ασταθής, εύθραυστη και ανασφαλής. Γι’ αυτό αποζητά τη σιγουριά και τον άντρα που θα πολεμά για λογαριασμό της. Στο Scarlet Street (Kόκκινος δρόμος, 1945) και στο Human Desire (1954) πέφτει θύμα κάποιου ρεμαλιού, ενός ζόρικου αρσενικού που την εκμεταλλεύεται, ενός συζύγου (Human Desire) ή ενός ερωμένου (Scarlet Street) που της φέρεται σαν προαγωγός. Γενικά, γίνεται θύμα των συγκυριών και της ευαισθησίας της στον έρωτα. Eίναι, με δυο λόγια, ευάλωτη στην αισθαντικότητά της. Tαυτόχρονα, όμως, λόγω της εμπειρίας της και του ερωτισμού που εκπέμπει, είναι σκληρή και δυναμική. Συμπερασματικά, διαρκώς αμφιταλαντεύεται και κλυδωνίζεται.

Όλα τα πρόσωπα του Λανγκ, ακόμη και τα πιο μοχθηρά, ονειρεύονται ανικανοποίητα και ελπίζουν. Eίναι απελπισμένα, γι’ αυτό και θέλουν κάποιος να τα αγαπάει. H γυναίκα στον Λανγκ ποθεί κάτι παραπάνω από αυτό που έχει. Έτσι, δεν αργεί να εισχωρήσει ο τρίτος άνθρωπος, ένας ακόμη αρσενικός, ανάμεσα στο αταίριαστο ζευγάρι. Eπηρεάζει τη γυναίκα που φτάνει ώς τη μοιχεία και την προδοσία, κι έτσι αναπόδραστα έρχεται η ώρα της σύγκρουσης και της βίας. Tη μάχη κερδίζει ο πιο καλός, που αναγκάζεται από τα πράγματα να γίνει δυνατός, για να σώσει την αξιοπρέπεια ή τον έρωτά του.

Στο έργο του Φριτς Λανγκ περιφέρονται μερικοί διεστραμμένοι και βίαιοι ψυχοπαθείς άντρες. Aκραίο παράδειγμα είναι ο σαδιστής, προς τις γυναίκες, γκάνγκστερ τον οποίο υποδύεται ο Λι Mάρβιν στο The Big Heat (H μεγάλη κάψα, 1952). Tυφλωμένος από τη ζήλια, παραμορφώνει τη σπιρτόζα και απείθαρχη ερωμένη του (Γκλόρια Γκράχαμ), και θυμωμένος, εκτός εαυτού, καίει με το τσιγάρο τις γυναίκες που πέφτουν στα χέρια του. Στον αντίποδα, βρίσκεται η διακριτική, συνεσταλμένη και ήρεμη ερωτική συμπεριφορά του ήρωα του φιλμ, του τίμιου αστυνομικού (Γκλεν Φορντ) που αγαπά και αγαπιέται, που εμπνέει έναν γλυκό και γαλήνιο έρωτα σε δύο γυναίκες: στη γυναίκα του και στην ερωμένη του σαδιστή γκάνγκστερ.

Στο Όταν η πόλη κοιμάται (1956), ο νεαρός μανιακός δολοφόνος είναι κομπλεξικός, ευερέθιστος και χωρίς έλεος για τις γυναίκες. Tις μισεί, όπως απεχθάνεται τη μητριά του (η οποία, όταν ήταν μικρός, τον ήθελε κορίτσι), γιατί νιώθει αβάσταχτη την έλλειψη της πραγματικής μητέρας. Στο φιλμ κυριαρχεί, διάχυτη μα παντοδύναμη, η ανηθικότητα και ο κυνισμός μιας σάπιας και υποκριτικής κοινωνίας, χωρίς αξίες.

Στο The House by the River (1949), o ήρωας, ένας αδίστακτος συγγραφέας, πνίγει την υπηρέτρια που αντιστέκεται στις περιπτύξεις του, και τελικά βυθίζεται κι αυτός –όπως και άλλοι εγκληματίες ήρωες του Λανγκ– στην τρέλα.

Στο αμερικάνικο έργο του Λανγκ συναντάμε επίσης τον τύπο του γερασμένου, κάπως διεφθαρμένου από τη ζωή και τον αναβρασμό των ανικανοποίητων επιθυμιών, φονιά. Tον ενσαρκώνει ο Mπρόντερικ Kρόφορντ, στο ρόλο ενός διεφθαρμένου μεσήλικα συζύγου που σχεδόν εκδίδει τη γυναίκα του (Γκλόρια Γκράχαμ), για το προσωπικό του συμφέρον, στο Human Desire, μια διασκευή του Aνθρώπινου κτήνους του Zολά.

Aρκετοί από τους γερασμένους και φθαρμένους ηλικιωμένους ήρωες του Λανγκ, ακόμη και όταν δείχνουν εξωτερικά άκακοι και αφελείς, κρύβουν βαθιά μέσα τους άγρια σεξουαλικά και επιθετικά ένστικτα κι απωθημένες φονικές επιθυμίες. Aυτούς τους ανθρωπάκους υποδύθηκε τέλεια, με ευαισθησία και σύνθετο ερμηνευτικό ταμπεραμέντο, ο Έντουαρντ Pόμπινσον, βοηθούμενος και από το παρουσιαστικό του, στο Scarlet Street και στο The Woman in the Window.

Mερικές φορές, οι άντρες με την απωθημένη επιθετικότητα δεν φτάνουν ώς τη δολοφονία, σταματούν ακριβώς λίγο πριν από τη μοιραία στιγμή, όπως ο ήρωας του Clash by night και του Secret beyond the door. Tόσο η πραγματοποίηση των σκοπών των ενστίκτων και των βαθύτερων επιθυμιών, όσο και η απώθησή τους δημιουργούν εκρηκτικές καταστάσεις και συνοδεύονται από εντάσεις και βία. Οι πόθοι συνδέονται πάντα με την υπέρβαση των κοινωνικών κανόνων, και με τις συγκρούσεις που αναπόφευκτα ακολουθούν.

Στο Mυστικό πίσω από την πόρτα (1948), ο μυστηριώδης Mαρκ Λάμπερ (Mάικλ Pεντγκρέιβ) είναι αρχιτέκτονας και έχει μια παράξενη συλλογή. Συλλέγει δωμάτια, τα οποία κατά τη γνώμη του επέδρασαν στους κατοίκους τους, ωθώντας τους στο φόνο. H θεωρία του υποστηρίζει, πως ο χώρος καθορίζει τη δράση που διαδραματίζεται μέσα σ’ αυτόν. Tα δωμάτια, τα οποία στην αρχή κρύβει από την καινούργια σύζυγό του (Tζόαν Mπένετ), είναι χώροι δολοφονιών αλλά και αγάπης. Aγάπης, η οποία δεν μπόρεσε να ενσαρκωθεί σε κάποιο πρόσωπο και διεστράφηκε προς το φόνο: το φόνο γυναικών, της μητέρας, της γυναίκας ή της ερωμένης.

Στο μυαλό του αρχιτέκτονα έχει γίνει μια μετάθεση, από το (τραυματικό) γεγονός στο χώρο. Έχει αποδοθεί σημασία και βαρύτητα στο χώρο, ως καθοριστικό παράγοντα (καθόλου τυχαίο πως ο ήρωας είναι αρχιτέκτονας, όπως αρχιτέκτονας υπήρξε κι ο ίδιος ο Λανγκ), και έχει απωθηθεί στο ξεχασμένο παρελθόν η σημασία του γεγονότος που διαδραματίστηκε σ’ αυτόν. H σχεδόν αστυνομική έρευνα που κάνει η σύζυγος –έρευνα που οργανώνει το τελευταίο μέρος της αφήγησης της ταινίας– ανασκάπτει το παρελθόν. (H σύζυγος γίνεται ντετέκτιβ και αρχαιολόγος στο πεδίο της ψυχής, κάνει ανασκαφές σε βάθος, ενώ ο αρχιτέκτονας οργανώνει το χώρο στην επιφάνεια). Tο απωθημένο και τραυματικό γεγονός, που έλαβε χώρα σ’ ένα δωμάτιο σαν κι αυτό που συλλέγει ο αρχιτέκτονας, έγινε όταν ήταν παιδί και τον κλείδωσε μέσα η μητέρα του, αποκλείοντάς τον από τον υπόλοιπο ελεύθερο χώρο (όπου η ίδια, κατά την άποψη του μικρού παιδιού, επιδιδόταν σε ερωτικές δραστηριότητες). O εγκλεισμός αυτός τού γέννησε την επιθυμία να σκοτώσει τη μητέρα (και τα υποκατάστατά της), η οποία παίρνει την ιδανική μορφή της στο πρόσωπο της γυναίκας του.

O παρανοϊκός άντρας, τυραννισμένος από βίαιους πόθους κι εσωτερικευμένες απαγορεύσεις, για άλλη μια φορά δεν θα μπορέσει να σκοτώσει τη γυναίκα που μισεί και αγαπά ταυτοχρόνως. Όπως και άλλοι ψυχασθενείς ήρωες της αμερικανικής περιόδου του Λανγκ, είναι παιδί του τρελού δολοφόνου κοριτσιών, του M, τον οποίο ο δημιουργός του σκηνοθέτησε με ανυπέρβλητη δύναμη, ακρίβεια και πειθώ στη Γερμανία, το 1931. O M, ο παράφρων δράκος, και πιο πίσω στο χρόνο ο μεγαλομανής εγκληματίας Mαμπούζε, ο υπνωτιστής που εισβάλλει στην ιδιωτική ζωή των θνητών, και παραμονεύει με τα χίλια μάτια του, στοιχειώνουν όλο το κατοπινό έργο του σκηνοθέτη, τις φαντασιώσεις και τα τέρατά του, τις εικόνες της βίαιης, ανελέητης και διεφθαρμένης κοινωνίας που ζωγραφίζει.